ผลกระทบของโควิด-19ต่อระบบพลังงานโลก
สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19ได้ก่อให้เกิดภาวะแตกทำลาย (Disruption) ต่อภาคพลังงานโลก มากกว่าเหตุการณ์ใดๆที่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประวัติศาสตร์เมื่อเร็วๆนี้
ในรายงาน World Energy Outlook 2020 ขององค์การพลังงานสากล (IEA) ที่เพิ่งเผยแพร่เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ได้ระบุว่าความต้องการพลังงานโลกในปีนี้จะลดลง 5% โดยน้ำมันลดลง 8% ก๊าซธรรมชาติลดลง 3%ถ่านหินลดลง 7% และความต้องการไฟฟ้าลดลง 2% ในขณะที่การลงทุนด้านพลังงานลดลงถึง 18%
IEA ยังได้วิเคราะห์ถึงผลกระทบและความไม่แน่นอนสำคัญๆที่เชื่อมโยงระยะเวลาของการระบาดและผลกระทบของมัน รวมทั้งภาพรวมของพลังงานในอนาคตเอาไว้เป็นฉากทัศน์ (Scenario) หลายแบบด้วยกัน แต่ในบทความนี้จะยกมากล่าวเพียงสองแบบ คือ
- การฟื้นตัวตามนโยบายอ้างอิง (Stated Policies Scenario – STEPS) หมายถึงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ค่อยๆถูกควบคุมได้ภายในปีหน้า และเศรษฐกิจโลกกลับมาฟื้นตัวสู่ระดับก่อนหน้าการแพร่ระบาดภายในปีเดียวกัน
- การฟื้นตัวช้า (Delayed Recovery Scenario – DRS) ซึ่งมีสมมติฐานด้านนโยบายเหมือนแบบแรก แต่การแพร่ระบาดยาวนานกว่า ทำให้เกิดความเสียหายที่ยืดเยื้อต่อภาพเศรษฐกิจในระยะยาว กรณีนี้การเติบโตของเศรษฐกิจโลกจะกลับเข้าสู่ระดับก่อนหน้าวิกฤตการณ์โควิด-19 ในปี 2023 และการเติบโตของความต้องการพลังงานโลกจะอยู่ในอัตราต่ำที่สุดนับจากทศวรรษ 1930
สรุปก็คือถ้าควบคุมโควิด-19ได้ เศรษฐกิจโลกจะฟื้นตัวในปี 2021 และความต้องการน้ำมันจะกลับมาเหมือนเดิมในปี 2023 แต่ถ้าควบคุมไม่ได้และเศรษฐกิจเลวร้ายลง ความต้องการน้ำมันจะกลับมาเหมือนเดิมช้าไปอีกสองปี คือในปี 2025
อย่างไรก็ตามก่อนหน้าเกิดวิกฤตโควิด-19 เคยมีการคาดการความต้องการพลังงานโลกว่าจะเติบโต 12% ระหว่างปี 2019-2030 แต่ตามรายงาน World Energy Outlook 2020 ได้ปรับลดลงเหลือ 9% ในกรณีแรก และ 4% ในกรณีที่สอง
แน่นอนว่าความต้องการน้ำมันที่ลดลงย่อมมีผลต่อราคา แต่ในขณะเดียวกันการลงทุนในภาคพลังงานก็ลดลงด้วย โดยเฉพาะในธุรกิจปิโตรเลียมต้นน้ำ (Upstream) คือการสำรวจและผลิตปิโตรเลียม ซึ่งมีผลต่อการผลิตน้ำมันในชั้นหินดินดาน (Shale Oil) ของสหรัฐฯ อีกทั้งกลุ่มโอเปกและพันธมิตร (OPEC+) ก็ยังคงยึดมั่นในนโยบายลดการผลิต
ดังนั้นแม้ราคาน้ำมันจะถูกลงในระยะสั้น แต่ในระยะยาวน่าจะยังคงผันผวนได้ต่อไป !!!
มนูญ ศิริวรรณ
16 ต.ค. 2563
 ต่อภาคพลังงานโลก มากกว่าเหตุการณ์ใดๆที่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในประวัติศาสตร์เมื่อเร็วๆนี้){kind=link}